Wiśnicko – Lipnicki Park Krajobrazowy utworzony w oparciu o rozporządzenie Wojewody Tarnowskiego Nr 27/97 z dnia 12 maja 1997 roku leży na terenie Województwa Małopolskiego, obejmuje głównie fragment Pogórza Wiśnickiego. Powierzchnia Parku wynosi 14 311 ha, położony jest na terenie dwóch gmin Nowy Wiśnicz i Lipnica Murowana, wraz z Ciężkowicko-Rożnowskim Parkiem Krajobrazowym i Parkiem Krajobrazowym Pasma Brzanki tworzy Zespołu Parków Krajobrazowych Podgórza w Tarnowie.
Potrzeba powołania Parku podyktowana została wybitnymi w skali ponadregionalnej, walorami kulturowymi, przyrodniczymi i krajobrazowymi. Na terenie parku występują bardzo różnorodne obszary o unikatowych walorach krajobrazowych. Różnorodność rzeźby terenu Pogórza Wiśnickiego na tym obszarze pociąga za sobą różnorodność występujących tu ekosystemów i bogactwo gatunków roślin i zwierząt. Bogaty jest też dorobek kultury materialnej tego regionu.
Środowisko naturalne na obszarze parku jest w niewielkim tylko stopniu skażone, gdyż brak tu ciężkiego przemysłu i wielkich aglomeracji miejskich.
Na terenie parku znajdują się trzy rezerwaty przyrody. Jednym z nich jest rezerwat przyrody nieożywionej “Kamień Grzyb” znajdujący się na północno – wschodnim ramieniu wzgórza Bukowiec. Główną atrakcją tego miejsca jest kamień o wysokości ok. 7 m, w kształcie grzyba, który został otoczony ochroną wraz z grupką małych skałek zbudowanych z piaskowca istebniańskiego i naturalnym fragmentem buczyny karpackiej. Kolejny – pomnik przyrody nieożywionej “Kamienie Brodzińskiego” stanowi grupa ciekawych kształtem skał zbudowanych z piaskowca istebniańskiego, położona na granicy Lipnicy Murowanej i Rajbrotu. Na terenie parku znajduje się również rezerwat przyrody Skałki Chronowskie. Tem pomnik przyrody nieożywionej stanowią piaskowce wychodnie znajdujące się w wierzchowinowych partiach Kobylej Góry.
Skład gatunkowy roślin występujących na terenie Parku ma charakter typowy dla Pogórza Karpat Zachodnich i odznacza się dużą różnorodnością. W południowej części Parku przeważa żyzna buczyna karpacka, a w północnej grądy i bory mieszane. Stwierdzono również zbiorowiska kwaśnej buczyny niżowej, żyznej jedliny oraz zbiorowisko boru świeżego. Różnorodność siedlisk wilgotnych obrazuje występowanie łęgu olszowo – jesionowego, łęgu podgórskiego i olszyny karpackiej. Ze zbiorowisk nieleśnych ciekawe są murawy kserotermiczne, zespoły torfowiskowe, młaki turzycowo – mietlicowe i turzycowo – kozłkowe.
Wśród gatunków objętych ochroną ścisłą swoich reprezentantów mają także gatunki górskie. Należą do nich m.in.: ciemiężyca zielona, dziewięćsił bezłodygowy, goryczuszka orzęsiona, lilia złotogłów oraz kilka gatunków storczyków.
Na obszarze Wiśnicko – Lipnickiego Parku Krajobrazowego szczególnym zjawiskiem jest duża różnorodność gatunków nietoperzy, reprezentowanych przez takie gatunki chronione jak: gacek wielkouch, mopek Barbastella, mroczek późny, nocek duży, nocek Natterera i podkowiec mały. Występują one stosunkowo licznie i są związane głównie z zamkiem wNowym Wiśniczu
Podobnie dużą różnorodnością charakteryzują się ryjówkowate reprezentowane przez: ryjówkę aksamitną, ryjówkę malutką, rzęsorka rzeczka, rzęsorka mniejszego i zębiełka karliczka.
Z innych ssaków wymienić należy gronostaja, łasicę łaskę, orzesznicę, kreta, jeża wschodniego i wydrę. Około 80 gatunków ptaków chronionych reprezentują m.in. bocian czarny, grubodziób, pełzacz leśny, sikora czarnogłówka oraz raniuszek. Na terenie parku występują także chronione gatunki kręgowców, jak: ryba strzebla, 7 gatunków płazów i 6 gatunków gadów, natomiast bezkręgowce objęte ochroną gatunkową reprezentują kozioróg dębosz, liszkarz tęcznik i 6 gatunków biegaczy. Występują tu także chronione motyle tj: paź żeglarz, paź królowej, mieniak tęczowiec, mieniak strużnik.
Wiśnicko – Lipnicki Park Krajobrazowy obejmuje unikalny krajobraz kulturowy tworzony przez układy architektoniczne Nowego Wiśnicza i Lipnicy Murowanej.
(opracowano na podstawie strony internetowej Zespołu Parków Krajobrazowych Pogórza w Tarnowie)
