Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Czwartek, 12 grudnia 2024
Imieniny: Joanna, Aleksandra, Dagmara
pochmurno
0°C

Parafia pw. św. Wojciecha BM - Stary Wiśnicz

Pierwszy, zapewne drewniany kościół, ufundował prawdopodobnie na początku XIV w., właściciel Wiśnicza i okolicznych wsi - Jan Kmita. Świątynia nosiła wezwanie św. Katarzyny i była centrum życia religijnego parafii wiśnickiej odnotowanej po raz pierwszy w spisach świętopietrza z roku 1325. W podziemiach świątyni Kmitowie chowali swoich przodków.

W ciągu następnych dziesięcioleci wieś była w posiadaniu kolejnych przedstawicieli rodu Kmitów. W końcu właścicielem wsi został Piotr Kmita (1477-1553), jeden z najbogatszych i najbardziej wpływowych ludzi ówczesnej Polski. Ufundował on obecny kościół, którego budowę rozpoczęto w 1520 r., zapewne na miejscu lub w pobliżu starej świątyni. Nowy murowany kościół pw. św. Wojciecha BM i św. Katarzyny konsekrowano 30 września 1545 r. Patronat tych świętych jest przypisywany najstarszym kościołom polskim, do których niewątpliwie należy zaliczyć parafię w Starym Wiśniczu.

Według jednej z legend św. Wojciech miał się zatrzymaćw starowiśnickim kościółku w czasie wyprawy z Pragi do krajów pruskich z misją chrystianizacyjną. W 1539 roku probostwo w Starym Wiśniczu zostało wyniesione do godności prepozytury. Przyłączono wówczas do parafii Brzeźnicę i Łapczycę, a w 1546 r. także parafię Chronów. Przy kościele w Starym Wiśniczu w XVI w. prowadziła swoją działalność szkoła parafialna, a ubodzy i schorowani mogli znaleźć schronienie w szpitalu, który istniał tutaj w XVII w. Kościół i parafia były dobrze uposażone - oprócz pobierania dziesięcin z okolicznych wsi i folwarków, księża posiadali własną rolę, karczmę i stawy rybne.

W 1620 r. biskup krakowski Marcin Szyszkowski wyłączył z terenu parafii nowo założone miasto Nowy Wiśnicz i utworzył tam osobną parafię. Kościół i parafia starowiśnicka w znacznym stopniu utraciły hojną opiekę panów na Wiśniczu, którzy swoje zainteresowanie skupili na farze i kościele klasztornym w Nowym Wiśniczu. Z biegiem czasu z parafii starowiśnickiej wyłączano kolejne wsie w 1777 r. Łapczycę, w 1783 r. Brzeźnicę, w 1857 r.Chronów oraz w 1989 r. Kobyle. Niegdyś rozległa parafia starowiśnicka została dzisiaj ograniczona do miejscowości: Wiśnicz Mały i Stary Wiśnicz i liczy około 2 tysięcy wiernych.

Architektura kościoła: Obecny kościół wzniesiony z kamienia i cegły wybudowany jest w stylu gotycko-renesansowym. Od zachodu wznosi się kwadratowa wieża, na którą prowadzą kamienne schody zabiegowe.

Budynek jest jednonawowy z niewyodrębnionym prezbiterium. Nawa nakryta jest sklepieniem sieciowym.

Po bokach nawy znajdują się przybudówki o charakterze transeptu: z kaplicami w przyziemiu i emporami na piętrze, które posiadają rzadko spotykane loże kolatorskie. Od północy przylega także piętrowa zakrystia. Choć starowiśnicka świątynia przechodziła zapewne w ciągu wieków liczne remonty jej zasadnicza bryła nie uległa zmianie od czasów jej powstania.  

Do najstarszych zabytków stanowiących wyposażenie wnętrza świątyni, należy rzadko spotykane ścienne tabernakulum renesansowe z czasów Piotra Kmity wykonane z kamienia w 1544 r. Świadczy o tym napis „ Ecce Panis Angelorum MDXXXXIIII”- „Oto chleb aniołów 1544”- oraz inicjały PK.

Parafia jest także w posiadaniu niezwykłej pamiątki po fundatorze kościoła. Jest nim dzwon z 1545 r. z herbem Piotra Kmity, który po pęknięciu został wbudowany w otaczający kościół mur. Ołtarz główny wykonany w stylu barokowym pochodzi z XVII wieku. Znajduje się w nim obraz przedstawiający adorację Matki Bożej przez św. Annę i św. Wojciecha BM.

Po obu stronach obrazu znajdują się figury Apostołów: Piotra i Pawła. Wspomniany obraz jest dziełem ucznia Jana Matejki Floriana Cynka, a został wykonany w 1890 r. na zamówienie ówczesnego proboszcza ks. Wincentego Wąsikiewicza. Jan Matejko przemalował i poprawił twarze a św. Wojciechowi nadał swoje rysy. W lewym dolnym rogu widnieje autentyczny napis słynnego artysty: “Komponował, o ile mógł poprawił, a głowy przerobił Jan Matejko”. Po bokach ołtarza głównego znajdują się obrazy św. Katarzyny i św. Wojciecha BM wykonane w 1693 r. przez malarza, który podpisał się na obrazie św. Katarzyny - Gregorius Stanarius, pinxit.

Cennym zabytkiem świątyni jest także barokowa chrzcielnica pochodząca z XVII w., znajdująca się w prezbiterium. Nad zakrystią, na piętrze znajdował się dawny skarbiec, w którym przechowywano m. in. bogaty zbiór ksiąg. Prowadzą do niego schody, którymi można dostać się także na drewnianą ambonę z końca XVII w. W świątyni istnieją cztery kaplice boczne, które mieszczą się na dwóch kondygnacjach.

W kaplicy północnej (lewa strona) na dole znajduje się ołtarz św. Anny, obecnie poświecony Matce Bożej Nieustającej Pomocy, a w górnej kaplicy zachowano dawny ołtarz św. Mikołaja. W dolnej kaplicy południowej znajduje się ołtarz św. Antoniego Padewskiego, z umieszczonym współcześnie wizerunkiem Jezusa Miłosiernego, na piętrze zaś ołtarz św. Jana Nepomucena.

Oba ołtarze dolne datuje się na początek XVIII w., górne natomiast odpowiednio na XVII i XVIII w. Empora chóru muzycznego jak i prospekt organowy pochodzą z końca XIX w. Stacje drogi krzyżowej z początku XIX w., a malowane są przez artystę, który na pierwszej stacji umieścił swoje nazwisko- Lugi Morgari. Polichromia świątyni pochodzi z różnych okresów. Pierwotne zdobienie ścian, które do naszych czasów nie dotrwało, wykonano już w 1543 r. Właśnie ta data jest umieszczona ponad organami na ścianie zachodniej. Z XVIII- wiecznej polichromii pochodziły najprawdopodobniej trzy medaliony Apostołów i Ewangelistów umieszczone na północnej ścianie oraz malowidło nad zakrystią przedstawiające scenę z Księgi Rodzaju.

Pozostała polichromia figuralno-ornamentalna to efekt prac wykonanych na początku i w końcu XX w.

Organizacje działające przy parafi: - parafialny odział CARITAS POLSKA

Strona www : https://starywisnicz.pl/swiatynia 

Parafia św. Wojciecha BM w Starym Wiśniczu (tarnow.pl)

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.