Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej
Czwartek, 25 kwietnia 2024
Imieniny: Marek, Jarosław, Wasyl
pochmurno
8°C

Stary Wiśnicz

Stary Wiśnicz - HerbHistoria STAREGO WIŚNICZA sięga czasów, kiedy biegnący tędy trakt, który był drogą handlową łączącą Polskę z Węgrami, został nazwany szlakiem węgierskim. Biegł on przez Nowy Sącz, Czchów, Lipnicę, Wiśnicz do Bochni, i dalej przez wzgórza Łapczyckie i Chełm w stronę Krakowa. Wędrowali nim kupcy i posłowie dworów polskiego i węgierskiego. Jest rzeczą zrozumiałą, że tereny leżące wzdłuż traktu zostały zaludnione wcześniej i gęściej, niż okolice bardziej od niego odległe.

Wieś Wiśnicz w X wieku była własnością rodu Gryfitów, fundatorów między innymi klasztoru benedyktynek w Staniątkach. Około 1230 r. z nadania Gryfitów przeszła w posiadanie benedyktynek w Staniątkach. Wiśnicz znalazł się wśród wsi wymienionych w oficjalnych dokumentach osadniczych. Wynika z nich, że wieś powstała w wyniku decyzji nadanej przez króla Bolesława Wstydliwego. Jednym z dokumentów mówiącym o początkach wsi i parafii są rachunki świętopietrza z 1326 r.

Pierwszym panem Wiśnicza i okolicznych wsi był Jan Kmita (zm. 1376). Zachowane dokumenty świadczą jednak, że już co najmniej jego ojciec był właścicielem Wiśnicza i fundatorem wiśnickiego kościoła. Zdaje się to wyraźnie wynikać z prośby przedłożonej papieżowi Innocentemu XVI w roku 1360 przez Jaśka Kmitę, gdzie znajdujemy wzmiankę o kościele św. Katarzyny w Wiśniczu, w podziemiach którego spoczywają jego rodzice. Można zatem przyjąć, że Wiśnicz był w posiadaniu Kmitów najpóźniej około 1330 roku. Już do wymienionego Jana, Jaśkowego ojca, należały: zamek i pięć okolicznych wsi, mianowicie: Wiśnicz Stary, Wiśnicz Mały, Łomna, Leksandrowa i Kobyle. W 1364 r. doszło do podziału majątku rodzinnego między Janem a jego synem Jaśkiem. Jasiek otrzymał gródek wiśnicki i sąsiadujące z nim wsie. Po śmierci Jaśka Kmity panem tych dóbr został jego syn, Piotr I Kmita, a po nim w spadku wszystkie jego dobra otrzymali synowie Piotr Lunak i Mikołaj. Pisali, się braćmi niepodzielnymi i tytułowali się dziedzicami Wiśnicza i Sobierza, ale Mikołaj był silniej związany Wiśniczem. Po jego śmierci w 1447 r. panem wiśnickim został najmłodszy jego syn Dobiesław. W podziale spadku po Dobrosławie, który zmarł bezpotomnie w 1479r., Wiśnicz dostał się jego bratankom: Piotrowi, Stanisławowi i Andrzejowi, synom kasztelana Lwowskiego Jana Noska. Przy Wiśniczu utrzymał się najstarszy z nich Piotr III, który jako marszałek wielki koronny, kasztelan sandomierski, wojewoda krakowski, bliżej trzymał się stolicy państwa. On rezydował w Wiśniczu i tam spisał swój testament 4 kwietnia 1505 r., na mocy którego, państwo wiśnickie dostało się jego młodocianemu bratankowi Piotrowi IV. Ten już po 10 latach umarł, a Wiśnicz przeszedł w posiadanie jego stryjecznego brata, marszałka Piotra V, ostatniego przedstawiciela rodu. W skład państwa wiśnickiego wchodziły wtedy: Wiśnicz Stary,Wiśnicz Mały, Kobyle , Łomna, Leksandrowa, Borówna, Rogozie i Połom. Piotr Kmita ufundował murowany kościół w Starym Wiśniczu, na miejscu wcześniejszego drewnianego. Budynek konsekrowano 30 września 1545 r.

Po bezpotomnej śmierci Piotra Kmity w 1553 r. fortuna rodziny, w tym Stary Wiśnicz, przeszła na jego siostry: Annę Barzi i Katarzynę Stadnicką. Po kilku latach sporów rodzinnych Wiśnicz otrzymała rodzina Barzich. W 1593 r. Stanisław i Katarzyna Barzi sprzedali dobra wiśnickie Sebastianowi Lubomirskiemu herbu Szreniawa, kasztelanowi, staroście sandomierskiemu, dobczyckiemu. 14 VI 1595 r. cesarz Rudolf II nadał Lubomirskiemu i jego potomkom tytuł hrabiego na Wiśniczu. W 1613 r. Wiśnicz otrzymał młodszy syn Sebastiana Stanisław Lubomirski, wojewoda krakowski. Przebudował on zamek na potężną twierdzę, w pobliżu ufundował klasztor karmelitów Bosych a w 1616 r. założył miasto Nowy Wiśnicz, w 1620 r. odłączając go od parafii Stary Wiśnicz.

Po II wojnie światowej na mocy reformy rolnej z 1944 r. rozparcelowano majtek Lubomirskich w Starym Wiśniczu. Z 282 h w tym 144 h lasów powstało 106 gospodarstw rolnych.

Najstarsza organizacja działająca we wsi to Ochotnicza Straż Pożarna. Zawiązała się w 1890 r. Pierwsza, jednoklasowa szkoła istniała od 1877 r. i działała przy parafii. Murowaną szkołę oddano do użytku w 1094 r. Od 1966 r. we wsi działa państwowe przedszkole. Najpierw mieściło się ono w budynku starej szkoły, a od 1993 r. w Domu Parafialnym jako Przedszkole Samorządowe. Ważną rolę we wsi pełni budynek, w którym obecnie znajduje się filia Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Jana Brzękowskiego w Nowym Wiśniczu. Został on wybudowany przed I wojną światową. Początkowo mieściła się w nim mleczarnia, do której okoliczni rolnicy sprzedawali mleko. W jednym z pomieszczeń, po wojnie mieszkała nauczycielka tutejszej szkoły. Od 1955 r. mieściła się w nim Gromadzka Rada Narodowa, która funkcjonowała do 1971 r. a w latach 1955-1981Urząd Pocztowy, następnie przeniesiony do budynku na placu szkolnym. Niestety w 1998 r. pocztę zlikwidowano.

Dużym wydarzeniem we wsi była jej elektryfikacja w 1959 r. Od października 1984 r. swoją placówkę na terenie wsi miał Zakład Energetyczny. Rozbudowano drogi, pierwszą asfaltową z Nowego Wiśnicza przez Stary do Kobyla oddano w 1969 r. Uzyskano wtedy połączenie z Nowym Wiśniczem, Bochnią, zaczął kursować pierwszy autobus. Obecnie nie ma już we wsi dróg nie przejezdnych, w każdy zakątek można dojechać samochodem, wszystkie są jeśli nie asfaltowe to przynajmniej utwardzone. W 1986 r. przeprowadzono gazyfikację, a w 1998 r założono telefony brzeskie. Przez siedem lat działał zakład pracy – filia krakowskiego „Telpodu”. Od 1984 r. w budynku Domu Ludowym w części remizy strażackiej pracę znalazło ponad trzysta osób. Niektórzy pracowali chałupniczo. Zakład zlikwidowano w sierpniu 1991 r. Obecnie na terenie Starego Wiśnicza na tak zwanym „Zalipiu” pracuje około 200 osób w Zakładzie Urządzeń Chłodniczych „IGLOO”. Rozwinięta jest sieć handlowa, na miejscu, w dobrze zaopatrzonych sklepach spożywczo-przemysłowych można kupić potrzebne artykuły.

Do znanych osób związanych ze Starym Wiśniczem zaliczyć można malarza ks. Stanisława Nowaka.
Wieś jest podzielona na przysiółki, m.in.: Podgródek, Zalipie, Zagrody, Krzywdówka.
DO GÓRY
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.