Historia parafii w Chronowie jest ściśle związana ze Starym Wiśniczem. Początki kościoła wiążą się z rodem Gryfitów, w rękach których znajdowały się okoliczne ziemie.
Parafia powstała prawdopodobnie w XIV w., ale pierwsza wzmianka pochodzi dopiero z 1470 r., kiedy to Jan Długosz wspomina w Chronowie kościół drewniany.
Miejscowe legendy opowiadają, że mieszkańcy Chronowa nie przyjęli chrześcijaństwa w tym samym samym czasie co inne okoliczne wioski. Na Kobylej Górze znajdowała się świątynia, w której czczono pogańskiego bożka Swaroga. Gdy do Chronowa przybyli rycerze niosący nową wiarę, mieszkańcy schronili się w pogańskiej gontynie i modlili do swojego boga. Pogańskie bóstwo miało wysłuchać próśb i z nieba posypały się błyskawice. Świątynia pogańska spłonęła trafiona piorunem.
Podobno właściciele Chronowa - bracia Chronowscy zmienili wyznanie: jeden z nich został zwolennikiem judaizmu, a drugi wyznawcą islamu. On to z rodziną miał głosić chwałę Allaha w wybudowanym przez siebie na Kobylej Górze meczecie. Nad Kobyłą Górą rozpętała się burza i zniszczyła meczet, a na miejscu pozostały głazy z napisami w nieznanym języku. Legendy o innowiercach nie są do końca wyssane z palca, bo w XVI—XVII w. w Chronowie szerzył się protestantyzm.
15 grudnia 1546 r. bp Samuel Maciejowski wcielił parafię jako wikarię wieczystą do parafii w Starym Wiśniczu. Kościół w Chronowie otrzymał status kościoła filialnego. W 1827 r. utworzono w Chronowie niezależną kapelanię, a w 1857 r. prawa parafialne przywrócił kościołowi bp Józef Pukalski. Akta wizytacyjne z XVI—XVIII w. wspominają, iż kościół w Chronowie znajdował się pod patronatem Kmitów, a później Lubomirskich.
Kościół w Chronowie zbudowano w 1685 r. Konsekrował go w 1687 r. bp Mikołaj Oborski. Ale już wcześniej stał w Chronowie kościółek drewniany, o czym dowiadujemy się z akt wizytacyjnych z XVI w., który z pewnością zniszczył upływający czas. Podobno kolejny kościół miał zostać wybudowany w nowym miejscu, na które zaczęto już zwozić drewniany budulec. Jednak nocą siwy koń przewióz cały materiał na miejsce starego kościółka. Miejscowa ludność uznała to za znak, iż świątynię winno się wznieść na starym, poświęconym miejscu.
Do parafii w Chronowie należą wierni z miejscowości: Chronów i część Borówny.
Architektura kościoła:
Obecny kościół konsekrowany w 1687 roku jest konstrukcji zrębowej, pokryty gontem oraz blachą. Przy prezbiterium zamkniętym trójbocznie, po stronie wschodniej znajduje się kaplica ogrojcowa. Nawę główną przykrywa sklepienie kolebkowe.
Wnętrze kościoła utrzymane jest w stylu barokowym z XVII/XVIII w. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Zesłania Ducha Świętego, a w bocznych: Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i Najświętszego Serca Pana Jezusa. Sklepienie kolebkowe łączy zdobiona tęcza z krucyfiksem.
Na uwagę zasługuje feretron z Adoracją Dzieciątka na awersie oraz z sceną męczeństwa Kryspina i Kryspiniana na rewersie. Feretron jest płaskorzeźbą wykonaną w drewnie, pochodzi z lat 1400 - 1430. Najprawdopodobniej został przekazany przez Piotra Kmitę lub przyniesiony z kościoła św. Leonarda w Lipnicy.
Prawdopodobny rok wybudowanie pierwszego kościoła w tym miejscu to 1232. Udokumentowana budowa kolejnego kościoła to rok 1375. Znajdujące się w obecnym kościele obrazy datowane są na rok 1520.
Niewielki XVII-wieczny kościół już na początku XX w. był bardzo zniszczony, wtedy też ks. Antoni Gliński zaplanował budowę nowej świątyni, na rozpoczęcie której zgromadził spore fundusze. Jednak marzenia o nowym kościele rozwiała inflacja, stąd też w latach 1927-1930 przeprowadzono tylko renowację obecnego kościółka, wykonał to ks. Mieczysław Trojnacki.
Obok kościoła na placu przykościelnym wzniesiono w 1960 roku drewnianą dzwonnicę, w której wiszą trzy dzwony. Jeden z nich - „Maryja” został ufundowany w tym samym roku, a drugi w 1985 r. w związku z 300-leciem kościółka. Dwa stare dzwony przetopili okupanci w czasie II wojny światowej. Dzięki pomysłowości ówczesnego proboszcza i zaangażowaniu kilku parafian, udało się uratować największy dzwon pozorując kradzież i ukrywając go w podziemiu przykościelnej kapliczki, dzięki czemu do dzisiaj służy parafii.
W 2007 roku przypadło 775 lat istnienia parafii i budowy pierwszego kościoła w Chronowie, 150 lat funkcjonowania parafii po odłączeniu ze Starego Wiśnicza oraz 320 lat od konserwacji obecnego kościoła.
NOWY KOŚCIÓŁ:
Powyżej kościoła farnego wybudowano kaplicę wraz mieszkaniami dla duchownych. Kaplica przejmuje funkcje zabytkowego kościółka.
Kaplica kultowo-katechetyczna budowana była w latach 1988-1992. Ówczesny proboszcz ks. Eugeniusz Kowalczyk zawiązał Komitet Budowy Kaplicy i rozpoczął starania o zezwolenie na budowę. Projekt kaplicy wykonany przez inż. Barbarę Brachowska-Więcek z Krakowa i projekt konstrukcji inż. Elżbiety Karkoszka zatwierdził architekt wojewódzki Bogusław Witowski.
W ciągu 1988 roku gromadzono materiał i załatwiano wszelkie niezbędne formalności. Budowę kaplicy rozpoczęto na działce parafialnej położonej powyżej starego kościoła i plebani, niedaleko Szkoły Podstawowej. 9 kwietnia 1989 roku dziekan dekanatu lipnickiego, ks. Prałat Stanisław Wiśniowski dokonał poświęcenia placu budowy i rozpoczęto prace budowlane, którymi kierował parafianin Stanisław Wnęk. Kamień węgielny poświęcił Ks. Prałat Adam Nowak 8 lipca 1990 roku. Głównym fundatorem nowego kościoła był mieszkający na stałe w USA rodak Stefan Nabielec wraz z rodziną. 5 lipca 1992 roku ks. bp Władysław Bobowski dokonał poświęcenia kaplicy.
W tym samym roku wykonano murowany ołtarz i tabernakulum. W okresie budowy kaplicy, w naszej ojczyźnie następowały znaczne przemiany ustrojowo-społeczne. Upadł komunizm i nastąpiła epoka "Solidarności". Nauka religii wróciła do szkoły. Połowa kaplicy budowana z myślą o salkach katechetycznych z zapleczem sanitarnym i mieszkaniem dla księdza (gościa lub emeryta) okazała się zbędna.
W 1994 roku proboszcz ks. Jan Malisz, podjął decyzję, aby część katechetyczną, będącą w stanie surowym, zaadoptować na nową plebanię. Dotychczasowa 100-letnia plebania w skutek zalewania wodą z nowej, podwyższonej drogi, uległa zniszczeniu, powstałe po ulewnych deszczach osuwisko nad plebanią spowodowało naruszenie jej fundamentów i pęknięcia w całym budynku.
19 października 1994 roku rozpoczęto prace adaptacyjne. Równolegle do tych prac trwało dalsze uposażanie kaplicy, gdyż w okresie zimowym kaplica przejmowała funkcję kościoła parafialnego. 3 maja 1995 roku ks. proboszcz przeniósł się do nowej, nie wykończonej jeszcze całkiem plebani.
Obecnie kaplica pw. Miłosierdzia Bożego pełni funkcję kościoła pomocniczego chronowskiej parafii. Odprawiane są w niej Msze Święte w dni powszednie.
Strona internetowa: https://chronow-wiz.diecezja.tarnow.pl/#start
